26 stycznia 2024 r. Radni Sejmiku Województwa Lubelskiego przyjęli uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2024 „Rokiem Jubileuszu 550-lecia Województwa Lubelskiego”. W treści uchwały czytamy: „W ponadtysiącletnich dziejach państwa polskiego ponad połowę, bo 550 lat, stanowi wielka i piękna historia województwa lubelskiego.”
Życie każdej społeczności kształtują chwile, które utwierdzają jej tożsamość, przypominają bogatą historię oraz wyznaczają kierunek działalności na przyszłość. Takim doniosłym dla naszego regionu wydarzeniem jest przypadająca w bieżącym roku 550. rocznica powstania Województwa Lubelskiego. W 1474 roku król Kazimierz Jagiellończyk utworzył województwo lubelskie.
Lubelskie zaczęło zaznaczać swą odrębność już w końcu XII w., gdy zostały powołane do życia samodzielne jednostki administracji państwowej (kasztelania) i kościelnej (archidiakonat). W połowie XIV w. pojawił się w Lublinie starosta, który przejął funkcję kasztelana. Znaczenie Ziemi Lubelskiej wyraźnie wzrosło po zawarciu unii polsko-litewskiej w Krewie w 1385 roku. Wówczas region stał się ważnym centrum wymiany handlowej w Europie Środkowo-Wschodniej. Kronikarz Jan Długosz pisał, że utworzenie województwa lubelskiego stało się „z przyczyny wzrostu i znacznego powiększenia się tej prowincji”.
Podpisanie w roku 1569 Unii Lubelskiej jednoczącej w jednym państwowym organizmie Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie pozwoliło na zachowanie wielokulturowości, korzystanie z różnorodności tradycji i religii mieszkańców tego obszaru. Wejście w życie postanowień dokumentu, któremu przyświecało hasło „Wolni z wolnymi, równi z równymi”, jest jednym z najważniejszych wydarzeń nie tylko dla naszego regionu czy Polski, ale również i całej Europy.
Spośród innych ważnych wydarzeń z historii Lubelszczyzny mających znaczenie dla życia społecznego i politycznego należałoby wymienić jeszcze m.in.: Zjazd lubelski w 1386 roku, który wytyczył drogę do zawarcia w Lublinie między Polską i Litwą unii realnej i powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów, ustanowienie Trybunału Koronnego w 1578 roku, założenie Akademii Zamojskiej w 1594 roku, trzeciej Uczelni Wyższej na Ziemiach Polskich, zwycięską bitwę pod Stoczkiem Łukowskim w 1831 roku w czasie powstania listopadowego, bitwę pod Panasówką w 1863 roku w czasie powstania styczniowego, powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w 1918 roku, bitwę z bolszewikami pod Komarowem w 1920 roku czy Lubelski Lipiec w 1980 roku, który był pierwszą falą strajków wyprzedzających wydarzenia na Wybrzeżu, gdzie doszło do podpisania porozumień sierpniowych i powstania Solidarności.
Z okazji tego jubileuszu wojewódzkie władze samorządowe wraz w Wojewódzką Biblioteką Publiczną im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie w dniu 12 marca zorganizowały uroczyste spotkanie z udziałem lubelskich posłów, senatorów, radnych Sejmiku Wojewódzkiego z działaczami społecznymi szczególnie zasłużonymi dla rozwoju województwa we wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego. Z okolicznościowym przemówieniem wystąpił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski, historyczny wykład wygłosił prof. dr hab. Marcin Szewczak z KUL.
Wśród osób wyróżnionych Medalem „550-lecia Województwa Lubelskiego” znaleźli się m.in. nasz instruktor, regionalista – autor kilkunastu książek z historii lubelskiego harcerstwa i innych, przewodniczący Zespołu Historycznego Chorągwi, z-ca kierownika Wydziału Seniorów i SH GK ZHP – hm. Stanisław Dąbrowski; hm. Andrzej Wasilewski – b. prezes ZM PTTK w Lublinie; phm. Danuta i phm. Witold Danielewiczowie – twórcy i dyrektorzy artystyczni Zespołu Scholares Minores pro Musika Antiqua z Poniatowej.
W treści dyplomu jubileuszowego medalu czytamy m.in. „ …w dowód wdzięczności i uznania za zaangażowanie i wkład na rzecz rozwoju regionu oraz zachowania jego tożsamości historycznej i kulturowej…”.
